Klasyczne narzędzia obrony bilansu płatniczego
Zanim rząd zdecyduje się na dewaluację waluty w celu poprawy bilansu płatniczego kraju, może on wykorzystać szereg innych narzędzi obrony tego bilansu. Obejmują one cła, limity importowe i promocje eksportowe.
Cto nakładane na towary importowane hamuje dopływ konkurencyjnego importu i może chronić rodzimych producentów przed nadmiernym ograniczaniem produkcji. Wzrost ceł podnosi ceny towarów importowanych w stosunku do cen towarów krajo-wych i wpływa w ten sposób na zmiany struktury popytu konsumpcyjnego. Na przykład producenci rolni byliby zainteresowani w stosowaniu cel zaporowych na import artykułów żywnościowych. Cła zaporowe musiałyby osiągnąć taki poziom, przy którym import żywności z zagranicy stałby się w przeważającym stopniu nieopłacalny. Oznaczałoby to możliwość ustalenia na znacznie wyższym poziomie cen artykułów żywnościowych produkowanych w kraju. Byłoby to jednak niezgodne z interesami klientów, którzy chcą mieć dobre, estetycznie opakowane i względnie tanie towary. Konsument nie interesuje się sytuacją w rolnictwie krajowym i perspektywami ban-kructwa dużej liczby gospodarstw rolnych.
Cła zaporowe spotkałyby się także z retorsją ze strony innych krajów, a poza tym napotkałyby sprzeciw ze strony GATT . Nie można więc dowolnie manipulować po-lityką celną nie uwzględniając interesów konsumentów i nie licząc się z interesami innych krajów, gdyż mogą one odwzajemniać się, stawiając podobne zapory przed naszym eksportem. Polityka celna nie powinna być podporządkowana celom doraźnym, lecz ma służyć celom bardziej długofalowym. Musi ona uwzględniać to, co kraj zyska, i co może stracić. Cła powinny chronić rodzimy przemysł lub rolnictwo w takim stopniu, w jakim jest to niezbędne do dokonania w dłuższym okresie efektywnej restrukturyzacji, nie powinny zaś petryfikować zacofanej i nieefektywnej struktury produkcji.
Ustalenie cel na wysokim poziomie wpływa na ogólny wzrost cen, co podnosi stopę inflacji. Obniżanie ceł na importowane surowce i materiały stwarza większą możliwość importu, powoduje niższe ceny wyrobów gotowych, większą możliwość sprzedaży, co prowadzi zarówno do obniżenia inflacji, jak i do wzrostu produkcji.
Rząd zatem nie powinien całkowicie likwidować ceł, ani też ustalać ich na bardzo niskim poziomie, gdyż zagrażałoby to interesom gospodarki kraju niezdolnego do sta-wiania czoła międzynarodowej konkurencji. Nie może też całkowicie odgradzać się od zagranicy cłami zaporowymi. Cło jest więc bardzo ważnym i delikatnym instrumentem polityki gospodarczej państwa i może być narzędziem korygującym kurs wymiany walut w imporcie.
Limity importowe są to maksymalne normy ustanowione dla niektórych towarów, ograniczające ich przywóz do kraju niezależnie od wysokości cła i opłacalności. Ograniczanie importu pewnych towarów podyktowane jest interesem gospodarki narodowej i powinno w sumie działać antyrecesyjnie, tzn. sprzyjać wzrostowi produkcji krajowej.
Promocje eksportowe realizowane są w formie subwencji, ulg podatkowych, pre-ferencyjnych kredytów, obniżonych stóp oprocentowania kredytu itp. Mają one na celu zwiększyć opłacalność i konkurencyjność krajowych wyrobów na rynkach zagranicz-nych i wpłynąć w ten sposób na poprawę bilansu płatniczego kraju. Stosowane są one na ogół w sposób selektywny i mogą spełniać ważną funkcję antyrecesyjną.