Wpływ podatków i wydatków budżetu państwa na poziom wytwarzanego dochodu narodowego

Podatki netto mnożymy także przez krańcową skłonność do konsumpcji c, gdyż wydatki na konsumpcję zmniejszane są nie przez całą sumę podatków netto, lecz przez tę ich część, która wynika z krańcowej skłonności do konsumpcji.

W celu lepszego wyjaśnienia wpływu podatków netto na konsumpcję i tym samym na globalny popyt posłużmy się kilkoma uproszczonymi przykładami liczbowymi .

Wariant 1 – gdy nie występują ani podatki netto Tn, ani wydatki rządowe G, wów-czas realny poziom dochodu narodowego Y wyniesie: 1&0K + 2201= 10007.

Wariant 2 – gdy wydatki rządowe wynoszą G = 300, ale nie są finansowane podatkami, lecz np. kredytem zaciągniętym w bankach komercyjnych, wówczas: 780i:+ 220/+ 300G = 13007.

Wariant 3 – ilustruje połączony efekt podatków netto Tn = 300 i wydatków rządowych G – 300 wówczas zgodnie z podaną wyżej zmodyfikowaną funkcją konsumpcji:

Przy stałym popycie inwestycyjnym I i stałych wydatkach rządowych G, krzywa popytu globalnego Pg jest równoległa do krzywej konsumpcji K, której nachylenie określone jest przez krańcową skłonność do konsumpcji.

Połączony efekt wydatków rządowych i podatków netto ilustrowany jest przyrostem globalnego popytu i tym samym przyrostem dochodu narodowego mie-rzonym odcinkiem Y-Y Efekt ten przypisuje się działaniu mnożnika zrówno-ważonego budżetu. Mnożnik ten działa w ten sposób, że taki sam wzrost wy-datków państwa G – 300, jak wzrost podatków netto Tn = 300, prowadzi do przyrostu dochodu narodowego, gdyż dochodowy efekt wydatków budżetowych jest większy niż wydatków gospodarstw domowych. Gospodarstwa domowe zawsze pewną część dochodu oszczędzają (a więc powstrzymują się od wydawania), zaś budżet w caiości je wydaje. Występuje nawet tendencja do wydawania więcej niż wynoszą wpływy do budżetu.