Krótkookresowe skutki gospodarki otwartej

W krótkim okresie, tzn. przy założeniu danego aparatu wytwórczego, handel zagraniczny wywiera istotny wpływ na kształtowanie się globalnego popytu Pg. Po uwzględnieniu salda bilansu handlowego, znane już nam równanie określające wielkość wytworzonego dochodu narodowego od strony czynników popytowych przybierze postać:

Z podanego równania wynika, że dodatnie saldo bilansu handlowego {Ex > Iin) może wpływać korzystnie na poziom dochodu narodowego w kraju. Nadwyżkę eksportu nad importem można bowiem traktować jako pewną formę inwestycji zagranicznych, która powiększa rezerwy dewizowe kraju. Wpływ salda bilansu handlowego na poziom popytu globalnego i poziom wytwarzanego dochodu narodowego ilustruje wykres przedstawiony na rysunku 14.1.

Przy danym poziomie wydatków konsumpcyjnych K, inwestycyjnych I oraz wy-datków rządowych G wielkość nadwyżki eksportu nad importem decyduje o przyroście dochodu narodowego w rozmiarach Y4 – Y3.

Jeżeli kraj jest zadłużony, to nadwyżka eksportu nad importem jest wykorzysty-wana do spłacania zaciągniętych w przeszłości długów i należnych z tego tytułu pro-centów.

Jeśli kraj nie jest zadłużony, wówczas nadwyżkę dewizową można lokować w ban-kach międzynarodowych i osiągnąć z tego tytułu dochody w formie procentów.

Przy ujemnym bilansie handlowym (Ex < Im) obserwujemy zjawiska odwrotne. Krzywa popytu globalnego może znaleźć się poniżej krzywej K +1+ G i wówczas do-chód narodowy spadnie poniżej F3. Towarzyszy temu zmniejszanie się rezerw dewizo-wych kraju, a w przypadku gdy część importu jest finansowana kredytami zagranicz-

Wynika stąd wniosek, że w warunkach niepełnego wykorzystania zdolności pro-dukcyjnych nadwyżka eksportu nad importem jest na ogół zjawiskiem korzystnym dla kraju, gdyż pobudza wzrost dochodu narodowego i wzrost zatrudnienia. Nadwyżka zaś importu nad eksportem działa depresyjnie i może nawet przyczynić się do wzrostu bez-robocia w kraju. Efekt taki występuje, gdy analizujemy wpływ importu na popyt kra-jowy i wzrost dochodu narodowego przy danym aparacie produkcyjnym.