Teoria cyklu koniunkturalnego M. Kaleckiego

Przy badaniu mechanizmu wahań cyklicznych w wydatkach inwestycyjnych Ka-lecki abstrahuje od zjawiska trendu wzrostu. Przyjmuje on założenie, że ogólna suma wydatków inwestycyjnych w okresie całego cyklu pokrywa się z ogólną sumą zużycia istniejącego zasobu kapitału. W rezultacie zasób kapitału nie wykazuje w dłuższym okresie tendencji rosnącej. Nie oznacza to jednak, że równość ta jest spełniona w po-szczególnych fazach cyklu koniunkturalnego. Jednakowe jest jedynie zużycie kapitału U we wszystkich fazach cyklu, ale zmienna jest w stosunku do tego zużycia wielkość inwestycji brutto Ib. Stąd właśnie biorą się wahania w faktycznym zasobie kapitału w poszczególnych latach.

Teoria wahań cyklicznych zbudowana została na sprzeczności między wysokością nakładów inwestycyjnych a zmianami w zasobie kapitału. Wydatki inwestycyjne two-rzą najpierw popyt i wpływają na wielkość zysków. Według twierdzenia Kaleckiego „kapitaliści tyle zarabiają, ile sami wydają na inwestycje i własną konsumpcję”. Ich wydatki, tworząc rynek zbytu, napędzają zyski innym kapitalistom produkującym do-bra inwestycyjne i luksusowe dobra konsumpcyjne. Równocześnie wydatki inwestycyjne przyczyniają się do zwiększenia zdolności produkcyjnych gospodarki narodowej. Jeśli przyrost wydatków inwestycyjnych Alt wpływa dodatnio na dalsze decyzje inwe-stycyjne, to przyrost zasobu kapitału AFt wpływa ujemnie na decyzje inwestycyjne przedsiębiorców. Dlatego przed tą wielkością postawiony jest znak minus.

Środki własne przedsiębiorstw St nie przesądzają automatycznie o inwestycjach. Ta wielkość informuje jednak, że inwestować mogą tylko ci, którzy dysponują jakimś zasobem środków własnych, i ci, którzy mają szanse uzyskania kredytu inwestycyjnego w bankach komercyjnych.