INSTYTUCJONALIZACJA

Proces formalizacji zasad i organizacji giełdy następuje dopiero wraz z likwidacją starych struktur handlu i przemysłu. Z początkiem XIX wieku pojawia się szereg aktów prawnych prowadzących do pełnej wolności handlu i rzemiosła, ujętego jeszcze niedawno w surowe rygory prawa cechowego. Wolność gospodarcza stwarza jednocześnie całkiem inną sytuację w zakresie regulacji życia ekonomicznego. Prawo zwyczajowe jest eliminowane dla utorowania drogi nowym trendom gospodarczym. One same jednak nie mogą być zawieszone w powietrzu. Uprawnienia i obowiązki w zakresie egzekwowania należności i formułowania wiarygodnych umów muszą być na nowo określone. W 1805 r. rząd kompleksowo formułuje zasady funkcjonowania giełdy i jej organizację. Staje się ona wydzieloną, w ramach jeszcze istniejącej organizacji kupiectwa, organizacją. Na czele giełdy stoi zarząd, składający się z 4 osób wybieranych przez kupców działających na giełdzie. Ważne zmiany instytucjonalne występują również w bezpośrednim otoczeniu giełd kupieckich, powstaje Stowarzyszenie Kupiectwa w Berlinie, zarządzane jest wybieralną radą „starszych”. Od samego początku obiektem jej największego zainteresowania jest giełda, która otrzymuje w 1825 r. nowy, wypracowany przy jej udziale statut.

Na nowo zorganizowana giełda wychodzi naprzeciw intensywnie rozwijającej się gospodarce. W kilka lat później rusza na wielką skalę budowa kolei żelaznych, ciągnąc za sobą przyspieszenie rozwoju przemysłu ciężkiego i wydobywczego. Potrzeby koncentracji kapitału stają się silnym bodźcem tworzenia spółek akcyjnych i emisji papierów wartościowych, zarówno w postaci akcji, jak i obligacji. Rozwija się również sektor bankowy, przyspieszając obrót pieniądza, jak i pomnażając zasoby papierów wartościowych. Pierwsze notowania towarzystw kolei żelaznych, kopalni i banków pojawiają się w Berlinie w latach czterdziestych. Giełda otrzymuje w tym czasie nowy, przestronny budynek. W 1863 r., z wielką pompą, król pruski Fryderyk Wilhelm 1 przekazuje go Stowarzyszeniu Kupiectwa. Biedermayerowski przepych i rozmach budynku, usytuowanego w centrum miasta nad Szprewą, świadczył zarówno o gospodarczym rozwoju Prus, jak i o zmianach w strukturze społecznej tego kraju.