Narodziny idei społecznej gospodarki rynkowej

Po II wojnie światowej, w okresie odbudowy gospodarczej i politycznej Niemiec Za-chodnich pojawiła się nośna koncepcja „społecznej gospodarki rynkowej” (Soziale Marktwirtschaft). Nazwę tę wprowadzi! A. Miillcr-Armack-, uogólniając zmiany pra- wnoinstytucjonalne oraz nową politykę społeczno-gospodarczą, jaką prowadził od 1948 r. L. Erhard w Niemczech Zachodnich.

Prekursorami idei społecznej gospodarki rynkowej byli w latach trzydziestych dwaj niemieccy ekonomiści W. Eucken oraz W. Röpke .

W. Eucken argumentował (w latach panowania narodowego socjalizmu w Niem-czech), iż warunkiem sprawnego funkcjonowania gospodarki rynkowej jest prywatna własność środków produkcji, konkurencyjny rynek, stabilna polityka monetarna, swoboda zawierania umów handlowych i finansowych oraz materialna odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Jego zdaniem, rynek nie tylko zapewnia wyższą efektywność ekonomiczną w stosunku do centralnej administracyjnej kontroli działalności gospodarczej, ale także gwarantuje wolność osobistą jednostki. Konsument za pośrednictwem zgłaszanego popytu na rynku może decydować o tym, co produkować, zaś konkurencja między producentami zmusza do innowacji, poprawy jakości produkcji i wzrostu produkcyjności pracy. W. Eucken uważał konkurencję za podstawową zasadę rynkowej gospodarki, która – maksymalizując korzyści konsumenta – służy najlepiej społecznemu interesowi. Dlatego przeciwstawiał się on wszelkim porozumieniom kartelowym oraz wszelkim związkom typu monopolistycznego lub nawet prywatnym grupom nacisku. Niszczą one bowiem zdrową konkurencję, manipulują podażą i cenami oraz ograniczają wolność osobistą jednostki.