Pojęcie i fazy cyklu koniunkturalnego

Historyczny rozwój gospodarki rynkowej wskazuje, że wzrost dochodu narodowego, a w szczególności wzrost produkcji przemysłowej począwszy od 1825 r. ulega powta-rzającym się – mniej lub bardziej regularnie – wahaniom. Czasami były to wahania łagodne, a czasami bardzo głębokie, a nawet wręcz katastroficzne, jak w latach 1929- -1933. Ekonomiści zajmujący się tym zagadnieniem wyróżniali w tych wahaniach cztery podstawowe fazy: kryzys (lub recesja w zależności od skali spadku produkcji), depresja (lub dno kryzysu), ożywienie gospodarcze oraz wysoka koniunktura, zwana czasami rozkwitem gospodarczym. Tego rodzaju wahania dokonują się z reguły wokół ro-snącego trendu wzrostu w długim okresie historycznym.

Cykl koniunkturalny zaczyna się od załamania wzrostu gospodarczego i trwa pizez fazę depresji, ożywienia i wysokiej koniunktury aż do nowego załamania gospodarcze-go, rozpoczynającego nowy cykl koniunkturalny. Można to zilustrować następującym wykresem:

Teoretyczne wyjaśnienie zjawiska cyklu koniunkturalnego wymaga odpowiedzi na dwa pytania: dlaczego w szczytowym okresie wzrostu inwestycji i dochodu narodowego następuje wcześniej czy później załamanie gospodarcze i dlaczego po osiągnięciu fazy depresji gospodarka rynkowa jest zdolna sama uruchomić czynniki umożliwiające jej wejście w fazę ożywienia gospodarczego?