Proces odkrywania interesów i określania celów organizacji
Cele realizowane przez organizacje nie są też sumą indywidualnych celów jej uczestników. Ludzie są uczestnikami organizacji głównie po to, by uzyskiwać korzyści i realizować indywidualne interesy. Zawsze jednak muszą, w większym lub mniejszym stopniu, realizować narzucone im zadania wynikające z celów całości. Nie oznacza to oczywiście, że nie mogą mieć wpływu na kształt celów organizacyjnych.
Proces odkrywania interesów i okreÅ›lania celów organizacji ma z reguÅ‚y charakter gry, uzgodnieÅ„ i negocjacji miÄ™dzy różnymi jej częściami i uczestnikami. BiorÄ…cy w nim udziaÅ‚ starajÄ… siÄ™ zabezpieczyć wÅ‚asne interesy. WnoszÄ… też coÅ› bardzo istotnego dla caÅ‚oÅ›ci – różnorodność punktów widzenia oraz ocen szans i zagrożeÅ„. Umożliwia to lepsze ich rozpoznanie i trafniejsze przekÅ‚adanie na jÄ™zyk celów. Zapobiega też zdominowaniu organizacji przez cele (interesy) jej części lub grupy uczestników. Wymaga to jednak zdolnoÅ›ci do kompromisów, a po osiÄ…gniÄ™ciu porozumienia – podporzÄ…dkowania siÄ™ uzgodnionym celom.
Proces formułowania celów organizacji nie dokonuje się w warunkach pełnej swobody, ale w ramach ograniczeń, które też trzeba odkryć i sprecyzować. Mają one wewnętrzny i zewnętrzny charakter. Jednym z podstawowych ograniczeń wewnętrznych jest rodzaj trwałych zasobów, jakimi dysponuje organizacja. Szkoła nie może przekształcić się w hutę, a bank w organizację polityczną. Ich materiały i ludzkie zasoby są przystosowane do pełnienia określonych funkcji i zupełnie nieprzydatne do realizowania innych.