Wpływ podatków i wydatków budżetu państwa na poziom wytwarzanego dochodu narodowego
Podatki netto mnożymy także przez krańcową skłonność do konsumpcji c, gdyż wydatki na konsumpcję zmniejszane są nie przez całą sumę podatków netto, lecz przez tę ich część, która wynika z krańcowej skłonności do konsumpcji.
W celu lepszego wyjaśnienia wpływu podatków netto na konsumpcję i tym samym na globalny popyt posłużmy się kilkoma uproszczonymi przykładami liczbowymi .
Wariant 1 – gdy nie wystÄ™pujÄ… ani podatki netto Tn, ani wydatki rzÄ…dowe G, wów-czas realny poziom dochodu narodowego Y wyniesie: 1&0K + 2201= 10007.
Wariant 2 – gdy wydatki rzÄ…dowe wynoszÄ… G = 300, ale nie sÄ… finansowane podatkami, lecz np. kredytem zaciÄ…gniÄ™tym w bankach komercyjnych, wówczas: 780i:+ 220/+ 300G = 13007.
Wariant 3 – ilustruje poÅ‚Ä…czony efekt podatków netto Tn = 300 i wydatków rzÄ…dowych G – 300 wówczas zgodnie z podanÄ… wyżej zmodyfikowanÄ… funkcjÄ… konsumpcji:
Przy stałym popycie inwestycyjnym I i stałych wydatkach rządowych G, krzywa popytu globalnego Pg jest równoległa do krzywej konsumpcji K, której nachylenie określone jest przez krańcową skłonność do konsumpcji.
PoÅ‚Ä…czony efekt wydatków rzÄ…dowych i podatków netto ilustrowany jest przyrostem globalnego popytu i tym samym przyrostem dochodu narodowego mie-rzonym odcinkiem Y-Y Efekt ten przypisuje siÄ™ dziaÅ‚aniu mnożnika zrówno-ważonego budżetu. Mnożnik ten dziaÅ‚a w ten sposób, że taki sam wzrost wy-datków paÅ„stwa G – 300, jak wzrost podatków netto Tn = 300, prowadzi do przyrostu dochodu narodowego, gdyż dochodowy efekt wydatków budżetowych jest wiÄ™kszy niż wydatków gospodarstw domowych. Gospodarstwa domowe zawsze pewnÄ… część dochodu oszczÄ™dzajÄ… (a wiÄ™c powstrzymujÄ… siÄ™ od wydawania), zaÅ› budżet w caioÅ›ci je wydaje. WystÄ™puje nawet tendencja do wydawania wiÄ™cej niż wynoszÄ… wpÅ‚ywy do budżetu.