Zespoły pracowników to grupy formalne

Przegląd głównych typów osobowości spotykanych we współczesnych organizacjach pokazuje, jak bardzo zróżnicowane bywają motywacje, aspiracje i dążenia ludzi, jak bardzo różnie reagują oni na stosowane przez organizacje bodźce.

Uczestnicy organizacji nie poruszają się jednak jak gwiazdy po własnych, nie przecinających się orbitach. Są powiązani siecią wzajemnych zależności, tworzą grupy społeczne. Organizacja dzieli między nich różne zadania i funkcje, a jednocześnie dla realizowania tych zadań i funkcji łączy ich w mniejsze lub większe zespoły pracownicze.

Zespoły pracowników to grupy formalne, tworzone celowo. Socjologowie odróżniają je od grup nieformalnych, jak: rodzina, grono towarzyskie, lokalna społeczność, w których więzi mają charakter nieoficjalny, spontaniczny i dobrowolny, choć zawsze są zgodne z jakimiś normami społecznymi. Grupy formalne mają swoich formalnych kierowników, ponoszących odpowiedzialność za ich funkcjonowanie. Problematyką kierowania nimi zajmiemy się w rozdziale IX. Tutaj natomiast skoncentrujemy się na zjawiskach nieformalnych.

Pojawiają się one w organizacjach pod wieloma postaciami: jako nie przewidziane organizacyjnymi przepisami kontakty między pracownikami oraz jako mniej lub bardziej stałe grupy nieformalne.

Nieformalne kontakty międzyludzkie występują we wszystkich zespołach pracowniczych. W opisanym wcześniej zakładzie fryzjersko-kosmetycznym były właściwie podstawowym regulatorem zachowań w zakładach odzieżowych rozwijały się głównie „na obrzeżach” życia oficjalnego: w czasie przerwy, w drodze do pracy itp. w słabo sformalizowanym biurze prawnym były nieliczne w wyniku koncentracji wszystkich na zadaniach i produktywności natomiast w silnie sformalizowanym urzędzie gminy – po prostu kwitły.