Rozwój stosunków nieformalnych

Wysoki stopień formalizacji nie jest zatem przeszkodą uniemożliwiającą rozwój grupowych zjawisk nieformalnych. Większą rolę pełni tu typ kultury organizacyjnej, techniczny sposób realizacji zadań i nacisk na efektywność.

Rozwój stosunków nieformalnych może, ale nie musi, prowadzić do obniżenia sprawności funkcjonowania organizacji. Niektóre małe organizacje właśnie dzięki „rodzinnej” atmosferze osiągają wysoką efektywność. Również w dużych, sformalizowanych instytucjach nieformalne zjawiska pełnią pozytywną funkcję. Dzięki nim bowiem społeczne środowisko pracy nabiera bardziej „naturalnego” charakteru, a monotonne, powtarzalne zajęcia ulegają „wzbogaceniu”. Ludzie emocjonalnie silniej wiążą się z organizacją, lepiej się w niej czują.

Każda organizacja musi sama ustalić niezbędną równowagę między naciskiem na efektywność a zakresem „luzu organizacyjnego” umożliwiającego rozwój zjawisk nieformalnych. Organizacje w różny sposób i z różnym skutkiem problem ten rozwiązują.

W każdej niemal organizacji funkcjonują mniej lub bardziej trwale nieformalne grupy społeczne. Mogą one być częściami wyodrębnionych formalnie zespołów, ale mogą też „łączyć” różne ich części. Z reguły powstają na bazie dwóch typów więzi nieformalnych: więzi wzajemnej atrakcyjności lub więzi wspólnoty interesów. Istnienia takich powiązań i grup nie przewidują ani formalne struktury, ani regulaminy organizacyjne.