Pierwsza faza istnienia organizacji

Podobny, trójetapowy cykl życia organizacji opisał D.H. Thaine. Według tego autora każdy z etapów rozwoju charakteryzuje się nie tylko innymi celami realizowanymi przez zarządzających, ale również odmiennymi problemami do rozwiązywania w procesie zarządzania, typami struktur organizacyjnych, zasadami funkcjonowania [Thaine, 1972, s. 329-346],

W pierwszej fazie istnienia organizacji najważniejsza jest walka o przetrwanie. Organizacja jest wówczas małym i prostym systemem zarządzanym przez jednego człowieka, najczęściej założyciela i właściciela w jednej osobie. On sam formułuje cele organizacji, ustala zasady jej funkcjonowania, osobiście kontroluje i ocenia pozostałych pracowników według własnych, subiektywnych kryteriów. Kontrola finansowa opiera się na prostym rachunku bilansowym. Realizowaną strategią jest z reguły nastawienie na szybkie wykorzystywanie pojawiających się przed organizacją szans.

Spośród opisanych przez nas organizacji na tym wstępnym etapie rozwoju znajduje się zakład fryzjersko-kosmetyczny, chociaż istnieje już ponad 20 lat. Tej firmie po prostu udaje się przetrwać, ale nie zdołała dotąd uzyskać środków na rzeczywisty rozwój. Wielu małym organizacjom nawet to się nie udaje, ich żywot bywa bardzo krótki. Jeśli natomiast uzyskają jakąś szczególną szansę, wówczas rozwijają się szybko, rosną, komplikują się i wchodzą w fazę dynamicznej młodości. Dotychczasowy szef-właściciel nie jest już w stanie kierować firmą jednoosobowo, zatrudnia w' tym celu zawodowych menedżerów. Wzrastająca różnorodność produkcji wymaga nowych specjalistów (inżynierów, technologów, konstruktorów). Komplikują się procedury kontroli finansowej, co pociąga za sobą konieczność tworzenia odrębnych zespołów księgowych i finansistów. Powstać muszą pisane kodeksy reguł funkcjonowania, formalne kryteria oceny pracowników, odpowiednie regulaminy i instrukcje. Pojawia się potrzeba wnikliwego badania rynku, prowadzenia prac planistycznych, badania kosztów. Wykształca się rozbudowana struktura powiązań wewnątrz organizacji, powstają specjalistyczne piony funkcjonalne, hierarchia szczebli zarządzania. System stabilizuje się, utrwala, formalizuje. Ilustracją organizacji znajdującej się na tym etapie rozwoju może być opisana przez nas fabryka odzieżowa.