Struktury dywizjonalne

Struktury tego typu nazywa się powszechnie dywizjonalnymi, zaś przedsiębiorstwa je tworzące – samodzielnymi oddziałami lub dywizjami. Takie struktury dominują w organizacjach bardzo dużych i złożonych (korporacjach), zatrudniających dziesiątki, a nawet setki tysięcy pracowników.

Struktury dywizjonalne powstają albo w wyniku podziału rozrastającej się organizacji typu „U”, albo w efekcie uruchamiania lub przejmowania przez przedsiębiorstwo nowych zakładów, filii czy samodzielnych firm, albo wreszcie – w wyniku łączenia się przedsiębiorstw (fuzje). Jest to zawsze proces koncentracji kapitału i mocy wytwórczych nic zatem dziwnego, że organizacje takie nazywa się koncernami.

W skład koncernów wchodzi czasem po kilkadziesiąt większych lub mniejszych przedsiębiorstw. Wiele takich związków ma charakter międzynarodowy. Z reguły są to towarzystwa akcyjne. Części organizacyjne koncernu (przedsiębiorstwa) tworzą czasem różne odrębne grupy (np. regionalne). Całością zarządza strategicznie centrala, zaś dyrekcje (zarządy) poszczególnych przedsiębiorstw zajmują się zarządzaniem operacyjnym.

Koncerny mają różny charakter najczęściej są to: koncerny branżowe (poziome), technologiczne (pionowe) i konglomeraty. Typowym koncernem poziomym w branży chemicznej jest niemiecki Bayer i amerykańska firma Johnson & Johnson.

Koncernami pionowymi są np. wielcy producenci samochodów, samolotów, sprzętu gospodarstwa domowego. Ich produkt finalny wymaga mnóstwa skomplikowanych materiałów, podzespołów, układów. Aby uniezależnić się od dostawców zewnętrznych, wytwarzają je we własnych firmach. W koncernie samochodowym montownia jest tylko jednym z wielu jego przedsiębiorstw.