Monthly Archives Maj 2012

Przebieg procesu narastania i tłumienia inflacji w procesie przekształceń ustrojowych można przedstawić w postaci następującego wykresu :

W schemacie tym wyróżnia się 4 rodzaje inflacji różniące się tempem przeciętnego wzrostu cen w ciągu miesiąca. Trudno jest uzasadnić naukowo, gdzie kończy się jeden rodzaj inflacji i zaczyna się drugi. Dla orientacji i wygody analizy przyjmuję następującą ilościową charakterystykę:

Banki komercyjne są zainteresowane w przyjmowaniu depozytów tylko dlatego, że wykorzystują je na cele kredytowe i zarabiają na różnicy stopy procentowej płaconej od depozytów i pobieranej od kredytów. Przy udzielaniu kredytów banki komercyjne mają możliwość kreacji dodatkowego pieniądza w obiegu. Z tego względu, iż banków tych jest bardzo dużo i między nimi występuje rozwinięty obieg pieniężny, ich zdolność do kreacji dodatkowego pieniądza jest znacząca. W celu poddania tego procesu kontroli i panowania nad ogólną polityką pieniężną, bank centralny wprowadził ustawowy obowiązek tworzenia rezerw obowiązkowych od różnego rodzaju depozytów .

Budowa gospodarki rynkowej w Polsce jest warunkiem gospodarczego i technolo-gicznego zbliżenia się do krajów Europy Zachodniej i stopniowego nadrabiania znacz-nego opóźnienia cywilizacyjnego spowodowanego długotrwałą izolacją w ramach sy-stemu komunistycznego. Gospodarka rynkowa jest pojęciem zbyt ogólnym, aby można ją traktować jako drogowskaz dla dokonywanych przekształceń systemowych w Polsce. Istnieją różne typy gospodarek rynkowych nie tylko w świecie, ale także w Europie. Charakteryzują się one różnymi strukturami własności, rozwiązaniami in-stytucjonalnymi i niejednakowym zakresem ingerencji państwa w funkcjonowanie gospodarki rynkowej oraz w realizację polityki osłony socjalnej uboższej części spo-łeczeństwa.

Zanim rząd zdecyduje się na dewaluację waluty w celu poprawy bilansu płatniczego kraju, może on wykorzystać szereg innych narzędzi obrony tego bilansu. Obejmują one cła, limity importowe i promocje eksportowe.

Cto nakładane na towary importowane hamuje dopływ konkurencyjnego importu i może chronić rodzimych producentów przed nadmiernym ograniczaniem produkcji. Wzrost ceł podnosi ceny towarów importowanych w stosunku do cen towarów krajo-wych i wpływa w ten sposób na zmiany struktury popytu konsumpcyjnego. Na przykład producenci rolni byliby zainteresowani w stosowaniu cel zaporowych na import artykułów żywnościowych. Cła zaporowe musiałyby osiągnąć taki poziom, przy którym import żywności z zagranicy stałby się w przeważającym stopniu nieopłacalny. Oznaczałoby to możliwość ustalenia na znacznie wyższym poziomie cen artykułów żywnościowych produkowanych w kraju. Byłoby to jednak niezgodne z interesami klientów, którzy chcą mieć dobre, estetycznie opakowane i względnie tanie towary. Konsument nie interesuje się sytuacją w rolnictwie krajowym i perspektywami ban-kructwa dużej liczby gospodarstw rolnych.

Przeciwnicy tłumienia inflacji za pomocą pogłębiania recesji gospodarczej powiadają, że najłatwiejszą drogą wyjścia z recesji jest liberalizowanie polityki dochodowej. Recesja wynika z nisko ustawionej bariery efektywnego popytu i dużych trudności zbytu wy-tworzonych towarów. W gospodarce istnieją duże rezerwy produkcyjne. Potencjał prze-mysłowy jest wykorzystywany w granicach 60%. W tych warunkach uzasadnione jest całkowite zlikwidowanie indeksowania wzrostu płac i utrzymywanie podatku od ponad-normatywnych wynagrodzeń. Płace powinny być ustalane podobnie jak w rozwiniętej gospodarce rynkowej na zasadzie negocjacji związków zawodowych z pracodawcami. Stworzy to możliwości wyższego wzrostu płac i innych dochodów pieniężnych ludności, co zwiększy efektywny popyt i przyczyni się do ożywienia produkcji. W ten sposób liberalizacja polityki dochodowej, przy zachowaniu rozsądnie restrykcyjnej polityki pieniężnej i fiskalnej, spowoduje szybkie wyjście z recesji gospodarczej.

Nadwyżce bilansu obrotów bieżących musi zawsze towarzyszyć deficyt obrotów kapitałowych bądź wzrost poziomu rezerw dewizowych. W przypadku deficytu bilansu obrotów bieżących występuje nadwyżka obrotów kapitałowych bądź spadek poziomu rezerw dewizowych w danym kraju. Wyrównywanie sald obrotów bieżących i obrotów kapitałowych dokonuje się w rozwiniętych systemach pieniężno-walutowych za pośrednictwem operacji wyrównawczych.